8 Mart – Beynelxalq Qadınlar Günü
Qadınların kişilerle beraber hüquqlara sahib olmaq yolunda verdiyi mübarizenin temsili başlanğıcı 8 Mart 1857-ci ilde Amerikanın Nyu-York şeherinde geyim sektorunda çalışan yüzlerle qadının aşağı qiymetleri barede teferrüatlar üçün, uzun çalışma saatlarına, iş şeraitine etiraz etmek üçün tetiller etmesi olaraq qebul edilmekdedir.
Bu hadiselerden 52 il sonra Danimarkanın Kophenhag şeherinde keçirilen Qadın Sosialist Enternasyonel konfransında 8 Mart 1857 de New Yorkda başlayan, qadınların hüquqlarının genişlendirilmesi ve qadın hemreyliyinin her il Qadın günü olaraq kutlanmasını qerarlaşdırdılar.
Qadın 1975-ci il üçün xüsusi ehemiyyet daşıyır. Beynelxalq Qadınlar ili olaraq tarixe keçdi. Bu il fealiyyetleri içerisinde Birleşmiş Millteler 8 Mart gününü Dünya Qadın Günü olaraq qeyd etmeye başladı. İki il sonra 1977 de, Birleşmiş Milletler Teşkilatının ümumi yığıncağında Qadın hüquqları, beynelxalq sülh günü olaraq qebul edildi.
Bu qebulu altında iki esas sebeb açıqlandı, Dünya sülhünün qorunması, ictimai inkişaf üçün ve temel insan hüquqlarının istifade edilmesi üçün qadınlarında beraberlik ve özlerini inkişaf etdirmelerine olnak ehtiyacı idi. Qadınlara beraber hüquqların verilmesinin Dünya barışını yardım qebul edildi.
Beynelxalq Qadınlar Günü, baxımından çox daha ferqli bir gün hal-hazırda. Qadın hüquqlarının genişlendirilmesinin başlandığını ve bu günlere nece sebeblerinin hatırırlanması içinde xüsusi bir gün. Bir çox inkişaf etmiş ölkede qadın hüquqları çox irelilemeler göstermiş olsa da, ölkemizde ve gelişmeke olan ölkelerde qadın hüquqları teessüf ki istenilen seviyyede deyil. Dünya Qadın Günü dünya qadınları arasında da bir hemreylik ve tecrübe mübadilesi günü.
Dünya Qadınlar Günü ölkemiz içinde de qadın hüquqlarının qazanılması, yaxşılaşdırılması üçün mövzunun gündeme gelmesinde de ehemiyyetli bir gün. Qadın hüquqlarının ölkemizde çox teessüf ki homejen bir dağılam göstermir. Qazanılan tecrübelerin, bütün ölke sethine yayılması üçün ilde bir gün olsa da Dünya Qadınlar Günü bizim üçün ayrı bir ehemiyyet daşıyır.
Dünya daxilinde qadın haqqlarında son illerde meydana gelen artım bele bir çox gerçeyi değiştirbilecek xüsusiyyetde deyil. Dünyadakı en kasıb insanların böyük bir ekseriyyeti qadın, dünyadakı tehsil almamış insanların da böyük ekseriyyetini qadınlar. Qadınlar bu gün ölkemizde de kişilere göre% 25 – 50 faiz daha az maaşla çalışmaqdadırlar.
Bu gün bir Dünya Qadın Günü olmasını temin eden tarixdeki bezi ehemiyyetli kilometr daşlarını aşağıda veririk:
1857 New York: Qadınlar, 12 saatlıq günlük çalışma saatına ve aşağı maaşa e `tiraz olaraq nümayiş keçirdiler. Polis terefinden dağıtdı.
1908 New York: 15000 qadın, daha qısa çalışma saatı, daha yaxşı gelir ve ses verme hüququ üçün nümayiş keçirdi. Dekret icazesi isteyen qadınların. İstifade etdikleri şüar “Çörek ve Gül” idi. Çörek heyata zemaneti, qarın tokluğunu, gül ise daha keyfiyyetli heyatı işareleyirdi.
1909 İlk Qadın Günü 28 Fevral ta qeyd olundu. Avropadakı qadınlar da Fevral ayının son bazar gününü Qadın Günü olaraq qeyd etdi.
1910 Clara Zetkin adlı bir Amlan sosialist qadın, Qadın Sosialist İnternasiyonalında Dünya Qadınlar Günü olmasını teklif etdi ve qebul edildi.
1911 Kophenag qerarından sonra ilk defe 19 Mart da Avstriya, Danimarka, Almaniya ve İsveçre de qeyd olundu. Yüz minlerle qadın ve kişi müxtelif fealiyyetler etdiler. Ses verme, seçme seçilme hüquqları yanında peşe elde etme ve peşe tehsil görme haqqlarını istediler.
Bu qeyd etmelerden 2 hefte sonra Triangel yanğınında 140 qadın öldü. Bu hadise Amerika iş qaydalarını böyük ölçüde tesir eden bir yere malikdir.
1917 Rus qadınlar “çörek ve sülh” üçün tetil etdiler. Heyat şertlerinin pisliyini etiraz etdiler. Bu hadise 8 Mart ta olmuşdur ve daha sonra bütün Avropa ölkeleri terefinden de qebul görmüşdür.
1977 Birleşmiş Milletler Teşkilatının Baş Assambleyası Qadın hüquqları ve Dünya Barışı günü olaraq 8 mart, qebul etdi.
